Kahramanmaraş’ta 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde meydana gelen iki zelzele 10 vilayette büyük yıkıma yol açtı. Can kaybının 12 bin 391’e yükseldiği sarsıntı bölgesinde artçı sarsıntılara de yenileri ekleniyor. Mevzuya ait, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, şu ana kadar bin 200 artçı sarsıntının tahlilinin yapıldığına ve bu sayının 9 bini aşabileceğine dikkat çekti.
ARTÇI SARSINTILARIN 9 BİNİ GEÇMESİ BEKLENEBİLİR
Prof. Dr. Haluk Özener, “Şu an itibariyle merkezimizde bin 200 tane artçı sarsıntı tahlili yapıldı. Bunlardan 256 tanesi 4 ve üzerinde sarsıntılar. İki tane 6’dan büyük sarsıntı var, bunlar da birinci gün olan sarsıntılar. Bir tanesi 6.0, bir tanesi 6.9. Artçı sarsıntılar sürüyor. Bu artçı sarsıntılar, haftalar, aylar hatta 1 yıla kadar sürecek artçılar olacaktır. 2017 yılında Bodrum Kos ortasında meydana gelen zelzelede tam 9 bin 9 tane artçı sarsıntı vardı. Burada da artçı sarsıntıların bu sayılara ulaşması ve geçmesi beklenebilir. Vatandaşlarımızın da olabildiğince sakin olarak bu artçı sarsıntıları beklemeleri, hasarlı binalara girmemeleri, inançlı alanlarda beklemelerini önerebiliriz. Maalesef onun dışında yapabilecekleri bir şey yok” dedi.
MARMARA DEPREMİ’Nİ TETİKLEMEYECEK ANCAK RİSKİN AZALDIĞI MANASINA GELMİYOR
Yaşanan ikinci zelzelenin akabinde beklenen üçüncü bir zelzeleye ait olarak Prof. Dr. Özener, “Bu öngörüleri söylemek gerçek değil, üçüncü bir sarsıntı gelebilir. Ülkemizin diğer yerlerinde de sarsıntı olabilir fakat o zelzele onu tetikliyor, sonra bir tane daha tetikleyecek üzere bir kesin telaffuz mümkün değil. Olabilir, olmayadabilir. Ölüdeniz fayı harekete geçecek, Antakya kırılacak. Antakya bir gün kırılacak tabi fakat bugün mü yarın mı yoksa 50 sene sonra mı bilmiyoruz. Malatya fayı kırılacak. Evet, kırılacak lakin ne vakit kırılacak bilmiyoruz. Bu sarsıntılar olsa da kırılacak, olmasa da kırılacak. Marmara’nın içi kırılacak. Bu zelzeleler Marmara’yı tetiklemez lakin tetiklemediği halde Marmara kırılabilir. Kimi yerlerde Doğu Anadolu fayında bu bin yıl, 800 yıl, bin 200 yıl üzere zelzele tekrarlama aralıkları var. Hasebiyle rastgele bir fayın da bu fay 7 buçukluk zelzele üretme potansiyelindedir diyebilirsiniz lakin zelzele tekrarlama aralığını da söylemeniz gerekiyor. Panik olmamak lazım, vatandaşların da sorgulaması lazım. 7.5’lik sarsıntı olacak ancak ne vakit olacak bilmiyoruz. Tahminen o gücün birikmesi için 700 yıla daha gereksinimimiz var. Doğu Anadolu fayında olan bir sarsıntının, Marmara’da beklediğimiz bir sarsıntıya tesiri, ona gerilim yüklemesi yahut tetiklemesi üzere bir şey bilimsel olarak söylemek çok mümkün değil. Bu tetiklemeyecektir diyoruz fakat tetiklememesi Marmara Denizi’nde olan zelzele potansiyelinin, riskin azaldığı manasına gelmiyor. Orada bir kırılmayı bekleyen modül var, orada bir güç var. 7’nin üzerinde zelzele potansiyelli bir fayımız var lakin ne vakit kırılacak bilmiyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin 3 metre kaymasıyla ilgili olarak da Prof. Dr. Özener, depremin sonucunda doğal bir sonucun olduğunu ve korkulacak bir durum olmadığını söyledi.
KIYILARIMIZDA TSUNAMİ RİSKİ BULUNMAMAKTADIR
Türkiye’nin sarsıntı ülkesi olduğunu da hatırlatan Prof. Dr. Özener, “Bu zelzelede yahut diğer bir zelzelede kıyıdan 50 kilometre, 100 kilometre içeride olan zelzelelerde yahut 5.5’in üzerinde olan sarsıntılarda, denizde meydana gelen sarsıntılarda tsunami olayını takip ediyoruz ve tsunami uyarısı veriyoruz. Bize abone olan 13 ülkeye, Türkiye’de de AFAD’a tsunami ikaz iletisi yolluyoruz. Daha sonra süreci takip ediyoruz. Kıyılarda olan deniz düzeyi istasyonları ve sismometrelerle takip ediyoruz. Tsunami tehlikesi geçtiği vakit müşahede yapıyoruz. 04.17’de olan sarsıntıdan sonra biz 12.59 civarlarında, tsunami tehlikesi geçmiştir bildirisi verdik. Oluşan bu sarsıntılardan ötürü şu anda kıyılarımızda bir tsunami riski bulunmamaktadır” tabirlerini kullandı.
