EDİRNE’de Trakya Üniversitesi‘nde başlatılan çalışmalarla, tarihin tozlu sayfalarından bugüne taşınıp tekrar canlandırılan ‘ Edirne kırmızısı’ renginin üretildiği ‘Rubia tinctorum’ bitkisi için hasat ve boyama aktifliği düzenlendi. Aktiflikte hasat edilen bitkilerden elde edilen toz boyalarla kumaşlar boyanırken, ‘ Edirne kırmızısı’na boyanan kumaş ve ikramlık eşyalar da izlenime sunuldu.
Trakya Üniversitesi tarafından Ziraî Araştırma Enstitüsü iş birliğinde ‘ Edirne Kırmızısı Kök Boya Hasadı ve Boyama’ aktifliği gerçekleştirildi. Enstitünün Karaağaç Mahallesi’ndeki tıbbi aromatik ve boya bitkileri üretim bahçesinde, bu yıl 3’üncüsü düzenlenen aktiflikte, bitkilerden elde edilen toz boyalarla kumaşlar boyanırken, Edirne kırmızısı rengiyle boyanan kumaş ve ikramlık eşyalar da sergilendi. Aktifliğe Vali Yardımcısı Turgut Subaşı, Edirne Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın, Trakya Ziraî Araştırma Enstitüsü Müdürü Adnan Tülek, kurum ve kuruluş temsilcileriyle çok sayıda kişi ve ilkokul öğrencileri katıldı.
‘KÖK BOYA BİTKİSİNDEN ELDE EDİLEN DOĞAL BİR RENK’
Trakya Ziraî Araştırma Enstitüsü Müdürü Adnan Tülek, etkinlikte yaptığı konuşmada, Edirne kırmızısı hakkında bilgi vererek, “Edirne kırmızısı kök boya bitkisinden elde edilen doğal bir boyadır ve Osmanlı İmparatorluğu mirasıdır. Birinci kere 15’inci yüzyılda Edirnekari ustalarının kullanmaya başladığı Edirne kırmızısı, çok zahmetli boyama süreci, işlemesi ve sırrını çözene yüksek ölçüde mükafatların verildiği bir renk olarak tarihte yerini almıştır. Kök boyanın boyacılıkta kullanılan kökleri 3-4 yıllık gelişme mühletini tamamlamış olan kök kısımlarıdır. Çok yıllık bir bitkidir, kök boya bitkisinin gövdesi köşeli, tüylü bir yeşil aksama sahiptir. Enstitü olarak gayemiz, çalıştığımız bu eser kümelerinde model olarak vazife almak ve üreticilerimize teknik dayanak sağlamaktır. Yürütülen bu çalışmalar sonucunda vilayetimizde kimi üreticilerimiz tarafından, kök boya bitkisinin üretimine başlanılmıştır. Münasebetiyle bizler bu üreticilerimizi hem tebrik ediyoruz, teşvik ediyoruz ve çalışmalarında da kolaylıklar diliyoruz” dedi.
‘ÇALIŞMALARIMIZ DAHA YOĞUNLAŞACAK’
Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Tan da üniversite olarak 2017 yılından beri Edirne kırmızısının ayağa kaldırılması ve kentin kültürüne katılması için ağır çalışmalar yürütüldüğünü kaydederek, “Kitaplar yazıyoruz, projeler üretiyoruz, araştırmalar gerçekleştiriyoruz, milletlerarası sempozyumlar düzenliyoruz. Küçük etapta söyleşiler, paneller, konferanslar düzenliyoruz. Bu bağlamda 2024 yılı içerisinde hazırlamış olduğumuz Trakya Üniversitesi Edirne Kırmızısı ve Edirne Gülü Uygulama Araştırma Merkezi’nin YÖK tarafından kabul edilmesi de bizim için son derece sevindirici bir gelişme olmuştur. Bundan sonra üniversitemiz bu tıp çalışmaları daha ağır bir formda, tek bir elden daha organize ve daha faal bir biçimde gerçekleştirecektir. Bu çerçevede vilayetimizin bu mevzuda katkı verecek bütün kurumlarıyla çalışmaya hazırız. Bundan sonra da iş birliği içerisinde çalışmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
‘BİR KENTİN RENGİYLE ANILMASI ÇOK KIYMETLİ’
Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın da Edirne kırmızısının kentin marka kıymeti açısından çok değerli olduğunu lisana getirerek, “Bugüne kadar bununla ilgili çok önemli mesai sarf edildi, görüyorum. Kurumlar, kuruluşlar, Edirne Belediyesi, kendi mesai arkadaşlarım, sivil toplum örgütleri. Biz de bunu bir paydaşı olmaktan gurur ve memnunluk duyuyoruz. Bundan sonraki süreçte de daha heyecanlı bir formda, daha farklı projelerle bu işin paydaşı olmaya devam edeceğiz. Birebir vakitte Edirne kırmızısı tahminen de dünyada birinci ve tek, bir kentin bir renkle anılıyor olması çok değerli. Üstelik de bu rengin bu türlü kıymetli bir öyküsü olması çok değerli. O yüzden ben Edirne Belediye Başkanı olarak bu konuda yapılacak bütün çalışmaların hem paydaşı olmak hem de geliştirmek için grup arkadaşlarımla birlikte sonsuz bir çalışma içerisinde olacağımızın kelamını veriyorum” dedi.
‘EDİRNE KIRMIZISI HERKESİN SAHİP OLMAK İSTEDİĞİ BİR RENK’
Konuşmaların akabinde birinci olarak kök bitkiyle elde edilen boya ile kumaş boyama yapıldı. Özel kazanlarda hazırlanan boyalara, kumaşlar batırıldı. Bir mühlet kazanın içinde boyayla ısıtılan kumaşlar, ‘Edirne Kırmızısı’ rengine boyandı. Kumaş boyama aktifliğinin akabinde, enstitü bahçesinde yetiştirilen Edirne kırmızısına rengini veren ‘Rubia tinctorum’ bitkisinin hasadı yapıldı. Bir kısmı elle hasat edilen tarla, daha sonra traktörle hasat edildi.
