Kahramanmaraş Pazarcık merkezüssü olan sarsıntılarda Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Hatay, Malatya, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa üzere çok sayıda vilayette yıkımlar meydana geldi. Türkiye, 1999 Gölcük Depremi’nden de daha büyük bir yıkımla karşı karşıya olduğu bu günlerde öbür vilayetlerde de meydana gelebilecek mümkün zelzelelerin tedirginliğini yaşıyor.
Bilim Sıhhat Haber Ajansı (BSHA), 6 Şubat’ta meydana gelen sarsıntıları öngören, ikazlarda bulunan Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür ile görüştü. Ülke genelinde bilhassa Marmara Bölgesi’nde İstanbul’da büyük bir sarsıntı tedirginliği hakimken, Ege Bölgesi’nde de birebir huzursuz hava esiyor. “İstanbul’da uzatmaları oynuyoruz. Zelzele İstanbul surlarına dayandı” açıklamasında bulunan Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Görür, BSHA’nın İzmir’e yönelik sorularını yanıtladı. Görür, ülke genelindeki sarsıntı tedirginliğini yaşayan kentlerden biri olan İzmir ile ilgili olarak Büyükşehir Belediyesi’nin Mikro Bölgeleme Çalışması’nın ehemmiyetinden bahsetti. Görür, İzmir’in zelzele bilimciler olarak kendilerini korkuttuğunu lakin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Mikro Bölgeleme Çalışması’nın İzmir’de periyodik olarak ne vakit bir sarsıntı olacağı hakkında bilim beşerlerine rehber olacağını söyledi.
“İzmir Bizleri De Huzursuz Ediyor”
İzmir’in birçok yerinin zemin olarak çürük olduğunu belirten Prof. Dr. Naci Görür, “Bayraklı’da yıkımlara neden olan sarsıntıya İzmir sarsıntısı diyoruz fakat o İzmir sarsıntısı değildi. Yunanistan’da Sisam Adası’nda olan bir sarsıntıydı ancak İzmir’de yıkımlara ve can kaybına neden oldu. Hasebiyle İzmir’de, yarımada hayli fazla sayıda faal faylar ile kesilmiştir. Bu Kuzey Doğu, Güney Batı, Kuzey Güney, Doğu Batı fayları ile örgülü bir halde kesilmiştir. Çok etkin fayın olduğu bir yarımada olan İzmir münasebetiyle bizi huzursuz ediyor. Bu canlı faylar günün birinde harekete geçse İzmir’i duman eder zira Sisam’da olan bir sarsıntı bile 80 km ötedeki İzmir’e bunu yaptıysa kendi içinde bir zelzele ne olur diye düşünüyoruz” dedi.
İzmir Büyükşehir’in Mikro Bölgeleme Etüt Projesi’ne Övgü
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından İzmir İleri teknoloji Enstitüsü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştirilen, kentin zelzeleye neden olabilecek fayların adeta röntgeninin çekileceği Mikro Bölgeleme Etüt Projesi’ne değinen Naci Görür, “İzmir BüyükŞehir Belediyesi yararlı ve yanlışsız bir iş yapıyor. Benim de ‘Mikro Bölgeleme Çalışması yapmadan İzmir’i sarsıntıya hazırlayamazsınız’ biçiminde teklifim olmuştu. ODTÜ Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Erdin Bozkurt ve takımının de dahil olduğu proje çok yararlı bir projedir. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Hasan Sözbilir ve arkadaşları da tekrar çok yararlı çalışmalar yapıyorlar. Pekala mikrobölgeleme çalışmasında ne yapılacak? İzmir’deki fayların özellikleri detaylı bir formda ortaya konulacak. Fayların zelzele üretme potansiyeli, kapasitesi nedir? Sarsıntı üretme tekerrür dönemi nedir? Sorularının karşılıkları bulunacak. Bütün bu bilgiler ortaya çıktıktan sonra İzmir’in depremselliği hakkında dişe dokunur bir şey söylemek mümkün olacaktır. Tabi bu ayrıntıyı bilmeden genel anlamda kesin olarak şunu söyleyebiliriz. İzmir tehlikeli bir sarsıntı kentidir. İzmir’de en az 15-16 tane faal fay var. Batı Anadolu’nun önemli zelzele fayları da İzmir’den geçiyor. İzmir fayı Kuzey’deki Manisa grabeninin Güney kısmındaki faylardır. Bu tarafıyla İzmir’e bir sarsıntı kenti diyebiliriz” açıklamalarında bulundu.
“Mikro Bölgeleme Projesi Gün Vermeyecek Lakin Vaktini İşaret Edecek”
Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Mikro Bölgeleme Projesi’nin tabi ki İzmir’de ne vakit sarsıntı olacağına ait gün yahut saat vermeyeceğini lakin kentte ne vakit sarsıntı olabileceğine ait dönemin ön görülebilmesine yardımcı olacağını söyledi. Görür kelamlarına şöyle devam etti: “Mikro Bölgeleme Çalışması bittikten sonra İzmir’de ne vakit sarsıntı olabileceğini dönem olarak ön görebiliriz. Kesin tarih üzere değil ancak dönem olarak bunu görebiliriz. Ayrıyeten İzmir’de bu çalışmalar bitince bir de zayıf çürük yerler ortaya çıkacak. Bu çürük yerler sarsıntı dalgalarını büyüten yerlerdir. Çok fazla sallanmaya ve sarsılmaya neden olurlar. Çok fazla yük bindirirleri binalara ve yıkıma neden olurlar. Biz kabaca bunları biliyoruz. Batı Anadolu daima sağdan soldan gerilim birikimleri altında bu nedenle yer bilimciler olarak İzmir’den korkuyoruz.”
Türkiye’de Sarsıntı Açısından Hassas Yerler
Prof. Dr. Naci Görür son olarak Türkiye’de zelzele hassasiyeti olan yerler ortasında Marmara Bölgesi’ni her fırsatta belirttiklerini lakin İzmir’e de dikkat etmek gerektiğini de söylediklerini söz etti. Görür, “İzmir ile ilgili dediğim üzere Mikro Bölgeleme Çalışması bize hakikat varsayımları sunacaktır. Erzincan ve Karlıova, Hakkari Bölgesi’nde de zelzele hassasiyeti mevcuttur. Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde da şu anda ülkemizde Hatay Ve Adana bölgesine de dikkat etmek gerektiğini söylüyoruz” vurgusunda bulundu. (BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı)
