Son iki yılda birçok yatırım kanalının kapanması nedeniyle paranın en fazla yöneldiği alan olarak dikkat çeken gayrimenkul kesiminin satıcı taraflı bir piyasaya dönmeye başladığı belirtiliyor. Riskli bölgelerden ayrılma isteğinin yanı sıra Kur Muhafazalı Mevduatta (KKM) faiz hududun kaldırılması, döviz ve altının artacağı beklentisi de konut sahiplerini satışa yönlendiriyor. Satış taraflı hareket artarken, yüksek fiyatlar, uzayan geri dönüş müddetleri ve fiyatların daha fazla artmayacağı beklentisi de satılık konut sayısını yükseltti. Endeksa bilgilerine nazaran yalnızca İstanbul’da mart ayında satılık konut bir evvelki aya nazaran yüzde 41 artarak 48 bin 247’ye yükseldi.
ALTERNATİF ROTALAR OLUŞTU
Gayrimenkul pazarındaki son gelişmeleri pahalandıran Tapu. com CEO’su Emre Erşahin, yatırımcıların bilhassa negatif faiz ortamında paranın gidebileceği bir yer olmadığı için gayrimenkule yöneldiğini kaydetti. Lakin KKM’de faiz limitinin kaldırılması ve bankaların mevduat faizlerini artırmaya başlamasının yatırımcıya alternatifler sunduğunu belirten Erşahin, “Ayrıca Türkiye’de de döviz ve altında yükselişler bekleniyor. Bundan sonraki süreçte konuttaki hareketliğin satıcı taraflı olacağını düşünüyorum. Zira artık 2 yıldır gayrimenkule park eden para, artık alternatif yatırım araçlarına gitmeye başlayacak” diye konuştu.
Seçimden sonra doların 23-24 TL’lere gelmesi durumunda döviz satıp gayrimenkule geçenler olabileceği lakin bunun kalıcı olmayacağı görüşünü lisana getiren Erşahin, “Hükümet kurulup Merkez Bankası’nda kuru denetim altına alacak irade oluşuncaya kadar geçen 1 aylık müddet kadar olur. Lakin seçim ikinci cinse kalırsa dövizdeki artış daha yüksek olabilir” yorumunda bulundu. Erşahin, satıcılı piyasanın devreye girmesiyle konutta fiyat artışının yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonun gerisinde kalacağını kelamlarına ekledi.
YATIRIMCI MESKENİNİ SATIYOR
Şu anda satılık ilanlarının kiralıktan daha yüksek olduğunu söyleyen Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan, “Burada büyük bir çoğunluk konutunu satıp, öteki bir araca önlem hedefli olarak yatırmak istiyor” diye konuştu. Bilhassa birden fazla emlak sahibi yatırımcı ortasında “artık önemli prim yaptık, bundan sonra eskisi kadar primlenmeyecek. Satıp karımı cebime koyayım” diye düşünen bir kesitin bulunduğunu aktaran Akdoğan şu görüşü lisana getirdi: “Çünkü 1 yıl evvel 1 milyona aldığı konut artık olmuş 6 milyon. Şayet satılıyorsa niçin satmasın. Lakin 8 milyon olma ihtimali olsa da tıpkı vakitte 6 milyonda kalma ya da geri gelme ihtimali de var. Bunu riske etmek istemeyen beşerler da gayrimenkul piyasasında.”
FİYATLARDA GERİLEME BEKLENİYOR
Hakan Akdoğan, sarsıntı konusundaki farkındalığın seçim sonrasında da devam etmesi halinde bilhassa birinci derece zelzele bölgesi olan Tuzla’dan Büyükçekmece’ye uzanan çizgi boyunca fiyatların yerinde sayacağını, hatta bilhassa zelzele öncesi yapılmış tüm yapılarda geriye gidebileceğini tabir ederek “Şu anda da bölgedeki bu yapılarda fiyatlar artmıyor” diye konuştu.
ALICILAR SATILIK YERİNE KİRALIK ARAYIŞINDA
Piyasadaki son gelişmeleri kıymetlendiren Zingat Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Eser Karaismailoğlu da Türkiye genelinde mesken arayanların yüzde 64’ünün kiralık, yüzde 36’sının satılık istediğini, İstanbul özelinde ise bu oranların yüzde 52 kiralık yüzde 48 satılık formunda değiştiğine dikkat çekti. Karaismailoğlu, “İnsanlar Gebze, Tekirdağ ve Çorlu üzere bölgelerde konut aramaya başladılar. Münasebetiyle İstanbul’da stoklardaki artış daha çok güney tarafında yaşanıyor” dedi.
Hedef alım mühletinin de uzadığına dikkat çeken Karaismailoğlu, “2022’de 1 ay içinde konut almayı hedefleyenlerin oranı yüzde 69 iken, 2023’te bu oran yüzde 60’a düştü. 3 aya kadar almayı düşünenlerin oranı ise yüzde 29’dan yüzde 37’ye yükseldi. Bu da bize fiyatların yukarda olduğunu, satın alma kabiliyeti ve bütçesi olan bölümün azaldığını gösteriyor. Bu nedenle kendilerine en uygun meskeni arama süreci içindeler. Öteki taraftan yatırım tarafından farklı enstrümanlara kayış var. Yüzde 25 kira hududu nedeniyle zira kiracıyla uğraşmak istemiyor. Ayrıyeten 12 ila 13 yıla varan geri dönüş mühletleri 20 yıla çıkmış durumda. Buda konuttaki cazibeyi sınırlandırıyor” diye konuştu. Karaismailoğlu, yaz dönemin açılmasıyla birlikte gurbetçilerin, yabancıların gelmesi ve evlilik dönemin açılmasıyla satılık piyasasından tekrar bir hareketlilik oluşmasını beklediklerini söyledi.
RAPORU ALMAYAN ESKİ YAPIDA FİYAT DÜŞER
İstanbul Emlak Brokerleri Kooperatifi Lideri ve Bosforce Yönetici Ortağı Ulvi Özcan eski konutu olanlara ihtarda bulundu. “Bu konutlara ait neredeyse hiç telefon çalmıyor. Mülk sahipleri yer etütü ve sarsıntı testi yaptırmadan satışa sunmamalı” dedi. Eski yapılarda kiralık sayısının arttığını söz eden Özcan, “Kiralık sayısı arttıkça rekabet artacak. Bu türlü giderse performans raporu almayan yapılarda 3-4 ay içinde kiraların yüzde 20-30 düşeceğini düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
