İstanbul‘un Karadeniz kıyılarında fırtınalı havalarda tesirini artıran, boğulma olaylarının yüzde 70’ine sebep olarak gösterilen “Rip akıntısı” konusunda ikaz yapıldı.
Batıda Binkılıç’tan doğuda Ağva’ya kadar tüm kıyılarda görülen “Rip akıntısı” yazın sıcaktan bunalan İstanbulluların serinlemek için gittiği Kilyos ve Şile’de de tesirini gösteriyor.
Günübirlik tatil için en çok tercih edilen Karadeniz plajlarında denize girenler bu tehlikeyle karşı karşıya kalabiliyor.
Sahillerdeki ihtar levhalarında “Karadeniz’in cilvesi” olarak nitelendirilen akıntı, deniz taban yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) biçiminde olduğu bölgelerde sıklıkla görülüyor.
Boğulma olayları açığa gerçek çekildiğini fark eden insanların, dehşet ve panikle çırpınması, kıyıya dönmeye çabalamaları ve yorgun düşerek kendilerini su üzerinde tutamamaları sonucu meydana geliyor.
Profesyonel yüzücülerin bile karşı koyamayacağı güçteki akıntıya karşı vatandaşların dikkatli olmalarını isteyen uzmanlar akıntıya kapılma durumunda kıyıya paralel yüzülmesi gerektiğini belirtiyor.
Çeken akıntı boğulma hadiselerinin yüzde 70’ini oluşturuyor
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Beji, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çeken akıntının olağanda okyanuslarda görüldüğünü söyledi.
Türkiye’de Karadeniz kıyılarında rastlanılan bu akıntının insanları tabana değil açığa çektiğini belirten Beji, çok tehlikeli olan bu tıp akıntıların İstanbul’un Karadeniz kıyılarında tesirli olduğunu lisana getirdi.
Prof. Dr. Beji, çeken akıntının boğulma olaylarına sebebiyet verdiğine dikkati çekerek, “Jandarmadan aldığımız kayıtlara nazaran, İstanbul’un Karadeniz kıyılarında olan denizde boğulma olaylarının yaklaşık yüzde 70’i bu çeken akıntılar sebebiyle oluyor. O nedenle sahiden tehlikesi büyük. Bütün boğulmaların yüzde 70’ine sebep olduğu için çok dikkat edilmesi gerekiyor.” dedi.
Çeken akıntının kimi durumlarda tespit edilebileceğini anlatan Beji, açık denize hakikat yönelmiş akıntıların tabandaki kumları da kaldırdığını söyledi.
Prof. Dr. Beji, “Özellikle o bölge biraz çamurluysa ve bu çok bariz bir formda açığa yanlışsız giden, akarsu üzere bulanık akan bir su üzere gördüğümüzde burada mutlaka bir çeken akıntı vardır diyebiliriz. Karadeniz kıyılarından bilhassa bahsediyorum. Akıntı 100 metre hür dünya şampiyonu bir kişinin dahi yüzebileceği suratları aşar. Yani hayli güçlü bir akım.” diye konuştu.
“Akıntıya kendimizi bırakmamız lazım”
Bu akıntıyı durdurmanın mümkün olmadığını lisana getiren Beji, buna kapılanların akıntıya kendilerini bırakmaları gerektiğini bildirdi.
Prof. Dr. Beji, panik nedeniyle bilhassa direnme içgüdüsünün üstün gelebileceğini vurgulayarak, “Fakat direnildiğinde yanlış yapılır. Zira yorulup su üstünde durulamaz hale geldiğinde ne yazık ki bu akıntı bizi alıp götürür. Yani can kaybına da sebep olur.” sözlerini kullandı.
Bu durumda birinci kademede mümkün olduğu kadar sakin olup sadece su üstünde kalmaya çalışmak gerektiğinin altını çizen Beji, şunları belirtti:
“Su üstünde kalıp bu akıntıyla bir arada, zayıfladığı yere kadar akıntıyla gidilecek. Yani direnip geriye dönmeye katiyen çalışılmayacak. Zayıfladığı yere kadar akıntı üstünde açığa gerçek gidilecek. Dediğim üzere, ‘Panik yapmayın’ demek kolaydır fakat haliyle o denizde o denli bir durumda panik yapma mümkünlüğü büyüktür. Ne olursa olsun, buna sakin kalmaya çalışıp, sırf su üstünde kalmaya odaklanmalı. Açığa gidildikten sonra da artık akıntı yavaşladığında, akıntı kanalının dışına, sağa yahut sola nasıl uygunsa artık akıntı kanalının dışına çıkılmalıdır. Ondan sonra o akıntı kanalının olduğu yerin farklı bir yerinden artık çıkıldıktan sonra ondan sonra geriye dönmeye çalışmalı.”
Rüzgarlı havalarda akıntının suratı daha yüksek
Prof. Dr. Beji, rüzgarlı havalarla akıntıların direkt irtibatlı olduğunu, rüzgarda dalga yüksekliklerinin daha fazla bulunduğunu söyledi.
Kıyıya yakın bölgedeki topuklar üzerinde daha çok dalga kırıldığını aktaran Beji, “Kırılan bu dalgalar, daha güçlü akıntılara sebep olur. O nedenle rüzgar direkt ilintilidir. Biz, Karadeniz’den konuştuğumuz için bunlar zati orada var. Direkt olarak kuzeyden güneye yanlışsız esen, kuzeydoğudan ve kuzeybatıdan her türlü esen rüzgarın olduğu günler bilhassa çok dikkatli olunması gerekir. Zira dalgalar daha yüksek olacaktır. Bu sebeple de akıntı suratı daha yüksektir.” dedi.
Prof. Dr. Beji, akıntıya kapılan şahıslara yüzme bilmeyenler tarafından yardım edilmesi nedeniyle birçok boğulma olayının bu sırada gerçekleştiğini, boğulan şahsa profesyonellerce müdahale edilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
“Plaja yatay pozisyonda hareket etmek gerekiyor”
Yaklaşık 10 yıldır cankurtaranlık yapan Yılmaz Çelik ise çeken akıntıdan kurtulmanın yollarından birinin sağa ve sola hakikat ilerlemek olduğunu söyledi.
Akıntının çekmesi durumunda yapılması gerekenleri aktaran Çelik, “Plaja yatay pozisyonda hareket edip, yatay halde sağa yahut sola yüzmeniz gerekiyor. Ondan sonra çeken akıntıdan kurtulmuş olursunuz. Lakin şayet ki kıyıya paralel değil de kıyıya direkt yüzmeyi düşünürseniz yorulursunuz, gelemezsiniz. Suya meydan okuyamazsınız üzere düşünün.” diye konuştu.
Çelik, kendilerinin akıntıda boğulan şahıslara kimi aparatlarla müdahale ettiklerini, boğulan bireye sakin kalmasını söylediklerini tabir ederek, aparatı kazazedenin tutmasını sağladıklarını, daha sonra komutlarla onu sağa yahut sola çektiklerini anlattı.