Türkiye’nin Doğu, Güneydoğu, Akdeniz, İç Anadolu ve Karadeniz bölgeleri, Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılarla sarsıldı. Büyük yıkıma yol açan zelzeleler sonrası bölgelerde, arama-kurtarma çalışmaları sürüyor. DEÜ DAUM Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Zelzele Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, DEÜ-DAUM’dan Öğretim Vazifelisi Dr. Özkan Cevdet Özdağ ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Volkan Karabacak da deprem bölgesine giderek incelemelerde bulundu.
‘İLK 3 AY 7.7 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ SARSINTISI ÜRETTİ’
Kendisi de Hataylı olan ve birtakım uzak akrabaları göçük altında kalan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Yüzyılın en büyük sarsıntısına neden olan fayların yüzey kırıklarını haritalamaya devam ediyoruz. Şu ana kadar yaptığımız çalışmalara nazaran, en az 5 fay segmentinin kırılarak, bu zelzelelere neden olduğunu söyleyebiliriz. Bu fay modülleri; 5 ilin-Hatay, Maraş, Adıyaman, Malatya, Gaziantep içinden geçiyor. Güneyden kuzeye yanlışsız Amanos, Pazarcık, Erkenek, Sürgü ve Çardak Fayı. Birinci 3 fay, 7.7 büyüklüğündeki zelzelesi üretti. Son 2 fay ise 9 saat sonra tetikleyerek 7.6 büyüklüğündeki zelzelesi meydana getirdi. Böylelikle toplam 500 kilometreye yakın uzunlukta bir kırılma gerçekleşmiş oldu” dedi.
‘İSTEDİĞİNİZ HER YERE YAPI YAPAMAZSINIZ’
Depremin bu kadar büyük olmasının münasebetine de değinen Prof. Dr. Sözbilir, “Bu faylar, tek başına kırılmış olsalardı; bu kadar büyük zelzele üretemeyeceklerdi. Lakin birbirleri ile birleşerek kırıldıkları için sarsıntının büyüklüğü ve yıkım derecesi artmış oldu. Fay aslında tabiatın kendi içindeki en büyük yanılgısını oluşturur. İngilizce ‘fault’ sözünden türetilmiştir. Tabiatın içindeki bu kusura hata ile karşılık vermişiz. Bu yüzden binlerce kişi, enkaz altında kaldı. Tıpkı yanlışları yapmaya devam edersek, ömür süremiz gitgide kısalacak. Bu nedenle ehil mühendise, bilim insanına şiddetle muhtaçlık var. Bu sarsıntılar şunu net bir biçimde ortaya koydu; yeryüzünde istediğiniz her yere bina-yapı yapamazsınız. Özcesi ‘Fayın üzerine bina yaparım, taşıma gücü çok zayıf tabana, sıvılaşma tehlikesi olan tabana bina yaparım’ diyenler, sınıfta kaldı” diye konuştu.
