Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın Meclis’te yaptığı açıklamalar şöyle; 6 Şubat pazartesi günü 04:17’de Kahramanmaraş Pazarcık’ta 7,7 büyüklüğünde ve birebir gün 13:24’te Kahramanmaraş Elbistan’da 7,6 büyüklüğünde meydana gelen iki büyük sarsıntıyla sarsıldık.
Depremin odak derinliği yaklaşık 7 km olup sığ odaklı bir sarsıntıdır. 6 Şubat 2023 tarihinde yaklaşık olarak 9 saat orta ile Kahramanmaraş vilayetimizde Pazarcık ve Elbistan merkezli, ülkemizin son yüzyılda yaşadığı en büyük sarsıntılarını yaşadık.
Art arda oluşan bu sarsıntılar ülkemizin her yerinde olduğu üzere etrafımızdaki birçok ülkede de hissedilmiştir.
“DEPREM YAKLAŞIK 110 BİN KM ALANI ETKİLEDİ”
Yaklaşık 110 bin 000 Km2 bir alanı etkileyen ve çok büyük bir yıkıcı tesiri olan bu sarsıntılar sonucunda 10 vilayetimizde çok geniş bir alanda can kaybına ve yaralanmalara neden olmuş, çok sayıda bina hasar görmüştür.
Bu paha Avrupa’da birçok ülkenin yüzölçümü kadar yahut ondan daha büyüktür. Bu zelzele Anadolu coğrafyasının son 2000 yıllık tarihçesinde 1668 Büyük Anadolu Zelzelesi ve 1939 Erzincan zelzelesinden sonra meydana gelen en büyük üçüncü sarsıntısıdır.
Bu sarsıntıya yakın 1939 Erzincan sarsıntısında 33 bin can kaybı meydana gelmiştir. Erzincan Sarsıntısına yakın büyüklükte olan bu son sarsıntılarda can kaybımızın bu sayıyı aşmamasını temenni ediyoruz.
CAN KAYBI 14 BİN 351’E YÜKSELDİ
Yaşadığımız bu büyük afette göçük yahut yıkım sonucu an prestiji ile 14 bin 351 kişi hayatını kaybetmiş, 63 bin 794 kişi yaralanmıştır.
Depremin birinci dakikalarından itibaren başta AFAD, TSK, Jandarma, Polis arama kurtarma işçileri olmak üzere ülkemizin tüm kapasitesi afet bölgesine sevk edilmiştir.
24 bin 727’si arama kurtarma işçisi olmak üzere eşitli kurumlarımız ve sivil toplum kuruluşlarından toplam 113 bin 318 işçi ve istekli afet müdahale çalışmalarında bulunmaktadır.
Ülke genelinden sarsıntı bölgesine 1245 ambulans, 245 UMKE timi ve 5 uçak ambulans ile toplam 6572 sıhhat çalışanı alanda hizmet vermektedir.
“BÖLGEDE 10 BİN 363 İŞ MAKİNESİ VAZİFE YAPIYOR”
Ayrıca 920 vinç, 421’i ekskavatör olmak üzere alanda 10 bin 363 iş makinesi vazife yapmaktadır.
Deprem ve olumsuz hava kuralları nedeniyle afet bölgesine lojistik takviyesi etkileyecek ıstıraplar kısa müddette çözülmüştür.
Türkiye geneli yol ağımızda ana arterlerin hepsi ulaşıma açıktır. Dün itibariyle tüm afet bölgesine denetimli biçimde elektrik verilebilmektedir.
“1122 SORTİ YAPILDI”
Bölgeye lojistik takviyesi sağlamak üzere 22 Gemi, 81 uçak ve 79 helikopter görevlendirilmiş olup 1122 sorti gerçekleştirmiştir. Girmediğimiz vilayet ve ilçe kalmamıştır. Kardan ötürü ulaşılamayan bölgelere helikopterlerle ulaşıldı.
Depremden etkilenen vilayetlerimizde beslenme muhtaçlığını karşılamak için 88 seyyar mutfak ve 79 ikram aracı hâlihazırda hizmet vermektedir.
Ayrıca; kumanya, paketli besin, süt, ekmek ve su tertipli olarak afet bölgesine gönderilmektedir.
Geçici barınma muhtaçlığının karşılanması için bölgede 100 binin üzerinde çadır kurulmuş ve 1 milyon 255 bin battaniye gönderilmiştir.
“GEÇİCİ BARINMA ALANLARINDAKİ VATANDAŞLARIN SAYISI 750 BİNİ AŞTI”
Milli Eğitim Bakanlığı’mızın pansiyon ve spor salonları ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’mızın KYK Yurtları, Gençlik Merkezleri ve spor salonları afetten etkilenen vatandaşlarımızın süreksiz barınmaları için 451 bin 880 yatak tahsis edilmiştir. Barındırılan vatandaşlarımızın sayısı 750 bini aştı.
Deprem bölgesinden öteki vilayetlerimize gitmek isteyen vatandaşlarımız için birinci etapta 1 milyon 100 bin kişilik süreksiz barınma imkanı da oluşturulmuştur.
“AFET BÖLGESİNDEN 27 BİN 722 VATANDAŞIMIZ TAHLİYE EDİLDİ”
Bu kapsamda afet bölgesinden 27 bin 722 vatandaşımız tahliye edilmiştir. Zelzele anından bu yana çalışmalarımız, adeta bir seferberlik halinde kesintisiz sürdürülmektedir.
Depremden ziyan gören vatandaşlarımız için bir yıl içinde tamamlayacağımız afet konutları ile vatandaşlarımıza yapacağımız birebir ve nakdi yardımlar, ilaç ve tıbbi materyal, çadır, besin üzere başka afet ve acil durum faaliyetleri harcamalarına ait bütçelerimizi planladık ve kurumlarımıza tahsis etmekteyiz.
Bu kapsamda; Sıhhat Bakanlığı ve üniversite hastanelerinin tıbbi materyal, aygıt ve ilaç alımları, AFAD’ın afet ve acil durum harcamaları, Ulaştırma Bakanlığının sarsıntıdan ziyan gören yol, köprü vb yerler için yapacakları harcamaları, Ulusal Savunma, Emniyet ve Jandarmanın zelzeleye yönelik acil masrafları, Valilik, kaymakamlık YİKOB ve Vilayet Özel Yönetimlerinin muhtaçlıkları, başta olmak üzere kamusal hizmetlerin kesintisi olarak yerine getirilmesi için AFAD olmak üzere tüm kurumlarımızın zelzele hedefli nakit talepleri süratlice karşılanmaktadır.
“İLK ETAPTA 100 MİLYAR TL KAYNAK AYRILDI”
Bu gayeyle birinci etapta 100 milyar TL kaynak ayrılmıştır. Muhtaçlığa nazaran bu takviyeler artarak devam edecektir. 1 yıl içerisinde konutların yapılması süreksiz barınmanın çözülmesi üzere durumlarda bu kaynak kullanılacaktır.
Depremden ziyan gören her bir aileye acil muhtaçlıklarının karşılanması için birinci etapta 10 bin TL yardım verilmesini kararlaştırdık. Bölgelerin tamamına denetimli doğal gaz vermeye başladık. Akaryakıt düşüncesi için de bölgeye ağır sevkiyat devam ediyor. Haberleşme ile ilgili külfetler çözüldü. Psiko-sosyal gelişmeler için de gerekli önlemleri almış durumdayız.
Bildiğiniz üzere Sayın Cumhurbaşkanımız sarsıntının yaşandığı 10 vilayetimizi “genel hayata tesirli afet bölgesi” olarak ilan etmiş, arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların hızla yürütülebilmesini temin için, Anayasanın 119’uncu hususuna dayanarak, 3 ay müddetle fevkalâde hal ilan etme kararını kamuoyu ile paylaşmıştır.
Olağanüstü durumlar inanılmaz önlemlerin alınmasını gerektirir. OHAL ilanı, verildiği gün Resmi Gazete’de yayımlanmış ve TBMM’nin onayına sunulmuştur.
Olağanüstü bir idare tertibinin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık ve kamu sistemini tehlike altına sokan yaygın şiddet olayları üzere durumlarda başvurulan OHAL uygulamasında maksat; yaraların en süratli formda sarılmasıdır.
Acil ve hayati gereksinim gereçlerinin karşılanması, afet bölgesinde yıkılma riski olan binaların bulunduğu alanlara girişin sonlandırılması, tehlike arzeden binaların yıkılması ve zorunlu gereksinimlerin dağıtımının düzenlenmesi üzere zarurî işler harika hal idaresi ile çarçabuk ve süratlice sağlanabilecektir.
Mülki yönetim amirleri, tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma üzere işlerle bu üzere işlerin gerektirdiği acil satın almaları ve kiralamayı direkt yapabilecektir.
Konaklama tesislerinin harikulâde hal gereklerine nazaran kullanılabilmesi OHAL kapsamında mümkün olabilecektir.
Krizin boyutları göz önünde bulundurularak; zelzelenin yıkıcı tesiri, ağır kış kuralları ve direkt etkilenen vilayet sayısı ve nüfusa nazaran 3 aylık mühlet belirlenmiştir.
