ÇANAKKALE Savaşları sırasında 19’uncu Tümen Kumandanı Yarbay Mustafa Kemal ile silah arkadaşlarının verdiği buyruklar birebir vakitte Türk askerlerinin azim, kararlılık ve vatan sevgisini de gösteriyor. Harp ceridelerini inceleyip, devrin fotoğrafını çeken Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, “Atatürk’ün buyruğunda, ‘Benimle birlikte burada muharebe eden cümle asker bilmelidir ki uhdemize tevdi edilen vazifeyi namus ve vatanı ifa etmek için bir adım dahi geri gitmek yoktur. Bu esnada uyku ve istirahat aramanın, bu uyku ve dinlenmeden yalnız bizim değil; bütün bir milletin yoksun kalacağını hepinizi hatırlatırım’ diyerek Çanakkale Savaşları’nın en çarpıcı buyruklarından birini verdiğini görmekteyiz” dedi.
Dünyanın en kanlı savaşlarından olan Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 109 yıl geçmesine karşın yeni ayrıntılar ortaya çıkıyor. ÇOMÜ AÇASAM Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, Çanakkale Savaşları sırasında 19’uncu Tümen Kumandanı Yarbay Mustafa Kemal ile silah arkadaşlarının verdiği buyrukların yer aldığı harp ceridelerine ulaştı. Harp ceridelerini Türkçeye çeviren Dr. Sabah, 19’uncu Tümen Kumandanı Yarbay Mustafa Kemal’in verdiği buyrukların de Çanakkale Savaşları’nın en çarpıcı buyruklarından biri olduğunu söyledi.
‘ARIBURNU’DAK BİRLİKLERİN KOMUTASINI ÜSTLENMİŞTİ’
Çanakkale Boğazı’na geçemeyen müttefiklerin 25 Nisan 1915 tarihinde karaya asker çıkararak kara muharebelerini başlattığını söyleyen Dr. Sabah, “Kara muharebeleri başladığında Bigalı köyünde bulunan 19’uncu Tümen Kumandanı Mustafa Kemal Bey, 25 Nisan sabahı 57’nci Alay ile birlikte Arıburnu’na, muharebe alanına hareket etmiş ve direkt muharebeye dahil olmuş, Arıburnu’ndaki birliklerin komutasını üstlenmişti. Mustafa Kemal Bey Arıburnu’na çıkan Anzak Kolordusu’nu denize dökmek için devamlı taarruzlar ve taarruzlar gerçekleştirmişti. Dokümanlara baktığımızda hem 25 Nisan’da hem de 27 Nisan 1915 tarihinde gerçekleştirilen hücumlarda Türk ordusunun devamlı akınlarına karşın, Anzak Kolordusu’nu dar bir kıyı şeridine kadar sıkıştırmasına karşın, istediği sonuca ulaşamadığını görmekteyiz” dedi.
‘ÇOK DEĞİŞİK BUYRUKLARLA KARŞILAŞTIK’
Dr. Sabah, “Tarihler 1 Mayıs 1915’e geldiğinde Mustafa Kemal Bey karaya çıkan Anzak Kolordusu’nu denize dökmek için yeni bir taarruz kararı alıyor. 1 Mayıs sabahı saat 05.00’te daha evvelki akınların tersine kanatlar yerine bu sefer merkezden saldırarak Anzak Kolordusu’nun cephe çizgisini yarmak suretiyle buraya çıkan Anzak Kolordusu’nu denize dökme emelini taşıyan bir taarruz gerçekleştirdi. Evraklara baktığımızda sabah saat 05.00’te, topçu bombardımanın akabinde başlayan taarruzda bu taarruza katılan birliklerin harp ceridelerine, yazışmalarına baktığımızda ‘Vatanını seven, Allah’ını seven beni takip etsin’ diyen bir bölük kumandanının buyruğu üzere çok değişik buyruklarla karşılaştık. Tekrar bir öbür bölük kumandanımız askerinin başında ve verilen kayıplara aldırmaksızın askerin önüne geçerek ve onları yüreklendirmek, cesaretlendirmek için ‘Hayat ileridedir. Her alçaklık ve hainlik geridedir’ buyruğuyla askeri hamleye kaldırdığını ve bu taarruza sevk ettiğini görmekteyiz. Keza tekrar bir bölük komutanımızın ‘Vatan bizi beslediğinden niyet, bugün sinesine alçakça hançer saplayan düşmanı kahr-u tedmir etmek, perişan etmektir. Vatanını, ırkını ve dinini seven her erkek için düşmanını kahretmekten diğer bir fikir olmamalıdır’ formunda buyrukların verildiğini görmekteyiz” diye konuştu.
‘KIYMETLİ BİRER TARİHİ VESİKA’
Emirlerde, Türk askerinin vatan sevgisinin ön plana çıktığını söyleyen Dr. Sabah, “Mustafa Kemal Bey Çanakkale Muharebeleri’ni anlatırken ‘Çanakkale Muharebeleri Türk askerinin ruh kudretini gösteren şayanıhayret ve tebrik bir misaldir’ diyor. Aslında bu buyrukları gördüğümüzde, Atatürk’ün neden Çanakkale Muharebeleri için Türk askerinin ‘Ruh kudretini gösteren şayanıhayret ve tebrik bir misaldir’ dediğini de daha düzgün anlıyoruz. Atatürk’ün söz etmek istediği şeyin ardında, burada kahramanca savaşan subayların göstermiş olduğu bu azimkarlık sayesinde bunun gerçekleştiğini görmekteyiz. Bu taarruzdan sonra Atatürk askerlerine tarihe geçen bir öbür buyruğunu vermiştir. Atatürk’ün buyruğunda, ‘Benimle birlikte burada muharebe eden cümle asker bilmelidir ki uhdemize tevdi edilen vazifeyi namus ve vatanı ifa etmek için bir adım dahi geri gitmek yoktur. Bu esnada uyku ve istirahat aramanın, bu uyku ve dinlenmeden yalnız bizim değil; bütün bir milletin yoksun kalacağını hepinizi hatırlatırım’ diyerek Çanakkale Savaşları’nın en çarpıcı buyruklarından birini verdiğini görmekteyiz. Münasebetiyle bu evraklar, 1915 yılında, 109 yıl evvel Çanakkale’de savaşan askerin nasıl bir ruh haliyle, nasıl bir vatan sevgisiyle çarpıştığını göstermesi açısından değerli birer tarihi vesika olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.
Haber-Kamera: Nazif Cemhan ŞEN/ ÇANAKKALE,