Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’de zeytinde rekolte düşüklüğü olmadığını, bilakis bu yıl beklentinin de üzerinde olacağını belirterek, “Önümüzdeki yıl için de rekoltede biz rastgele bir değişiklik beklemiyoruz.” dedi.
Yumaklı, Bakanlıkta medya temsilcileriyle bir ortaya gelerek, gündeme ait değerlendirmede bulundu.
Küresel iklim değişikliğinin tarıma tesirinin sorulması üzerine Yumaklı, tarım kısmıyla alakalı sulama sistemlerinin süratle değişmesi gerektiğini söyledi. Yumaklı, iklim değişikliğine ahenk sağlayabilen tohumlar geliştirme çalışmalarının devam ettiğini bildirdi.
Şehirlerin su kayıp ve kaçaklarıyla ilgili de önemli bir çalışmaları bulunduğunu söz eden Yumaklı, bu hususta masa başı çalışmaların bittiğini, artık alanda faaliyetlerin devam ettiğini lisana getirdi.
Yumaklı, sorular üzerine Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) Kocaeli’deki silosunda meydana gelen patlamaya ait son durumu anlattı. Türkiye’nin 8 yerinde limanlarda siloları olduğu bilgisini veren Yumaklı, “Bunların bakımları tertipli formda yapılır fakat bu boyutta açıkçası bizim de iddia etmediğimiz bir şey oldu. Bu çok kıymetli bir olay, münasebetiyle her istikametini araştırıyoruz teknik olarak. Tıpkı vakitte savcılıklar da araştırıyor. Birinci etapta gördüğümüz bunun teknik bir olay olduğu. 60 silonun 13’ünde gerçekleşti. Elbette bunun teknik inceleme sonucu çıktığında daha ayrıntılı, daha sağlıklı, doyurucu bilgi vermek mümkün.” diye konuştu.
Bakan Yumaklı, toplamda bölgedeki depoların kapasitesinin 90 bin ton olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Mevcutta içinde olan eser 75 bin ton. Olayın gerçekleşmesi de silodan bir kamyona eser sevk edilirken, yani o konveyörler kullanılırken meydana gelmiş. Etkilenen eser ölçüsü 15 bin ton, toplamda 22 milyon tonluk bir hububat yahut buğday üretiminin olduğunu düşünürsek, buradaki sayının olaydan bağımsız söylüyorum, çok büyük bir ehemmiyeti yok. Arz güvenliğini tehdit edici bir durum yok, bunu söyleyebilirim.”
Zeytinyağı rekoltesi
Zeytinyağıyla ilgili bilhassa İspanya’da ve İtalya’da rekolte düşüklüklerinin, orada meydana gelen bir hastalıktan kaynaklandığı bilgisini aldıklarını lisana getiren Yumaklı, şöyle devam etti:
“Doğal olarak rekolte düşüklüklerini kapatmak ismine Türkiye’deki eserlere çok ağır bir talepleri oldu. Olağan buna Ticaret Bakanlığı ile eşgüdüm içinde çalışıyoruz. Birinci başta belirli oranda biliyorsunuz bir fon getirildi lakin o da talebi rastgele bir halde engellemediği üzere içerideki üretimin büsbütün neredeyse yurt dışına kaymasına sebep olacak bir tehlike görüldüğü için Ticaret Bakanlığımız tarafından bir dış ticaret önlemi alındı. Aslında bakarsanız buradaki konu şu, elbette ki biz ürettiğimiz eserleri ihraç edeceğiz lakin bunları katma bedelli bir formda ihraç etmek değerli. Yani siz eserinizi alıp, bidonlara koyup ya da büyük kutulara koyup ihraç edip, ‘Bunu 3 dolara sattık.’ diye sevinirken sizin eserinizi kendi markasının içine koyup 7-8 dolara satan bir durum varsa bunu hepimizin durup düşünmesi gerekir. Bu da ayrıyeten Ticaret Bakanlığı ile bizim konuştuğumuz bir husus.”
Yumaklı, Türkiye’deki üretime ait de “Türkiye’de zeytinde rekolte düşüklüğü yok, bilakis bu yıl beklentinin de üzerinde lakin elbette ki iklim değişikliklerinin tesirini anbean takip ediyoruz. Önümüzdeki yıl için de rekoltede biz rastgele bir değişiklik beklemiyoruz.” dedi.
Ürünlerin tarladan sofraya kadar her basamağıyla ilgilendiklerini vurgulayan Yumaklı, maliyeti düşürmek ismine geçen yıl başlatılan gübre ve mazot takviyesi uygulamasına dikkati çekti. Yumaklı, geçen sene mazot ve gübre takviyesini üretim devrine çektiklerini, bu sayede girdi maliyetlerini düşürmeyi hedeflediklerini tabir etti.
Arz Güvenliği Dairesi piyasayı “monitör ediyor”
Tarıma dayalı OSB’lerin kurulmasının da eser fiyatlarını etkileyeceğini belirten Yumaklı, bunun hem kentlere uygun fiyata eser girmesini hem de ihracata katkı sağlayacağını bildirdi.
Yumaklı, Arz Güvenliği Dairesi kurduklarını lisana getirerek şunları söyledi:
“Piyasayı monitör ediyor, öteki işi yok. Ticaret Bakanlığı ile bilgi alışverişini yapıyoruz. Arkadaşlarımız var, sistemli olarak yalnızca üretimle alakalı bilgileri vermekle kalmıyor, birebir vakitte piyasadan alınan bütün haberleri birbirimizle paylaşıyoruz. Bunun çok değerini gördük. Bunlardan bir tanesi de zeytinyağıdır açıkçası. Biz olağan dinamiklerle hareket etmiş olsaydık, tahminen de ülkemizin kazanabileceğinden çok daha az bir bedeli elde edip çok daha yüksek ölçüde eseri de göndermiş olacaktık fakat şu anda Ticaret Bakanlığımızın koymuş olduğu o dış ticaret önlemiyle daha katma pahalı bir biçimde satmak, markalı bir halde satmak cesaretlendiriliyor ve ona yanlışsız yönlendiriliyor.”
Bakan Yumaklı, buğday ihracatına ait değerlendirmede bulunurken de “Siz makarna bölümü olarak Dahilde Sürece Rejimi yahut un dalı olarak Dahilde Sürece Rejimi kapsamında yurt dışından eseri getirip burada işleyip ihraç da edebilirsiniz. Burada hiç kimsenin tasa etmesini gerektirecek bir şey yok. Biz depolardaki, hem özel kesimin hem de kamunun depolarındaki eserlerin ölçüsünü biliyoruz, hasattan gelecek olanları da biliyoruz, fazlalığınızı da tespit etmiş vaziyetteyiz. Bu fazlalığı yalnızca ihraç ederek olayı kapatacağız. Makarnalık buğday fazlalığımız 1 milyon tonun altında.” diye konuştu.
Yumaklı, kent tarımının besin enflasyonuyla gayrete olumlu katkıda bulunacağı, bu kapsamda yapılan tarıma dayalı OSB’lere ve seralara ilginin büyük olduğunu söz etti.
Barajlardaki doluluk oranları ve İstanbul‘un su sorunu
Bakan Yumaklı, barajlardaki son duruma ait de bilgi verdi. Barajlardaki etkin doluluk oranlarının Ankara için yüzde 37,8, İstanbul için yüzde 36, İzmir için yüzde 19,9 olduğunu belirten Yumaklı, geçen yıl doluluk oranlarının Ankara için yüzde 33,4, İstanbul için yüzde 64,8, İzmir için de yüzde 24,5 olduğuna işaret etti.
Yumaklı, İstanbul’un kullandığı suyun yüzde 77’sini Melen kaynaklarından elde ettiğini lisana getirerek şunları kaydetti:
“Dolayısıyla geçtiğimiz devirde İstanbul’un gereksinimi olan suya farklı kaynaklardan katkı yapma konusunun olmadığını görüyoruz. Bir de varsayımımız odur ki kimi maliyetlerden kurtarmak için işletme nizamında olması gereken vakitte, olması gereken suyun barajlara aktarılmaması sebebiyle İstanbul’daki barajlarda doluluk oranının geçen yıla nazaran 64,8’den yüzde 36’ya düştüğünü görüyoruz. Büsbütün işletme konusu. Burada ilgili belediyenin bu bahse itina göstermesi gerektiğini söyleyebilirim. En kurak dönemin olduğu temmuz-ağustos periyodunda Melen ve Yeşilçay’daki regülatörlerden günlük çekilen ortalama su ölçüsü 1 milyon 929 bin metreküp olmuş lakin kullanım 3 milyon 379 bin metreküp. Yani İstanbul’un su kullanım ölçüsü muhakkak, bu regülatörlerden çekilen su ölçüsü aşikâr. Ortadaki farkı ben bir daha tekrar edeyim, siz oraya aktarmanız gereken sayısı aktarmayıp daima havuzunuzdan harcadığınızda ekranlarımıza yansıyan manzaralar meydana geliyor. Burada bizim varsayımımız, güçle alakalı masrafları kısma ismine vakit zaman bu regülatörlerden aktarılan suyun durdurulduğu istikametinde. Hem su tüketimi arttı hem geçmiş yıllardan daha az yağış geldi hem de çekilebilecek azamî bu regülatörlerden su çekilmediğinde ortaya bu manzara çıktı maalesef.”
Bakan Yumaklı, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin eser rekoltesine tesirini değerlendirirken de sarsıntıların randımana majör bir tesirde bulunmadığını söyledi. Yumaklı, telef olan kimi hayvanlar bulunduğunu bu durumun da bölgeyi etkileyecek seviyede olmadığını lisana getirdi. Yumaklı, bölgede çalışmaların devam ettiğini, rastgele bir sorun olmadığını kaydetti.
(Bitti)
