Yaşanan sarsıntının tesiri ruhsal his durumumuzu derinden etkiledi. Zelzelesi yaşayanlar kadar, yaşananlara izleyici olanlar da endişe ve telaş içindeyken nelere dikkat edilmelidir?
Kendimiz ve sevdiklerimizin ömrünü tehdit eden her türlü travmatik durum ruhsal sağlığımızda derin tesirler oluşturur. Zelzele üzere büyük felaketlerde bu tesirler daha da derin olabilmektedir.
- Doğrudan travmaya maruz kalan ve sağ kalmayı başarabilen bireylerde,
- Başkalarının başına gelen olayı direkt görenlerde,
- Bir aile yakının ya da arkadaşının başına örseleyici olaylar geldiğini duyanlarda,
- Acil yardım takımları üzere örseleyici olaylarla yineleyici biçimde karşı karşıya kalanlarda ruhsal sorunlar gelişebilir.
Doç.Dr.Oya Bozkurt sarsıntı felaketi sonrası maruz kalınan his durumlarını kıymetlendirdi. Sarsıntı travması yaşayan bireylere nasıl davranılması konusunda tekliflerde bulundu.
Depremi 1. Dereceden Yaşayan Şahıslara Gereksiz Olumlu Telkinlerin Ve Yası Yaşamaya Zorlayıcı Sözlerin Kullanılmaması Gerektiğine Dikkat Çekti.
Deprem ve sonrasında verilen reaksiyonlar, olayın şiddeti, mağdurların kişilik yapıları, toplumsal bedeller ve geçmiş tecrübeler nedeniyle farklılıklar gösterir. Benliğimiz travma ile nasıl baş edebileceği konusunda uyumlanmaya yönelik stratejiler geliştirerek sıhhatini koruyabilir. Fakat benlik gücünün yetersiz kaldığı durumlarda ruhsal fonksiyon bozuklukları gelişmesi kelam konusu olur.
Travma sonrasında;
- stres bozukluğu,
- kaygı bozuklukları,
- depresyon, ahenk bozuklukları,
- alkol ve husus kullanım bozuklukları,
- yas reaksiyonu
- birçok psikiyatrik bozukluk ortaya çıkabilir. Ayrıyeten var olan psikiyatrik hastalıkların berbatlaşması de kelam konusu olabilir.
Kanda HbA1c Nedir ? Neden Değerlidir ?
Travma sonrası gerilim bozukluğu tablosunda, travma yaratan asıl olayın daima olarak zihinde ve hayallerde canlanması, travmayı anımsatan uyaranlardan kaçınma, duygusal küntleşme, yaşama yönelik ümitsizlik, uyuyamama, öfke ve huzursuzluk bulgularına rastlanır. Teşhis için bu bulguların bir aydan daha uzun müddet devam ediyor olması, toplumsal ömür, iş ömrü ve başka uğraşılarda önemli bozulmalara yol açması kriterleri aranır.
Deprem travmasını yaşayan kişinin yaşı, bu tecrübeye verilen karşılığı etkileyen faktörlerden birisidir. Çocuklarda travmaya verilen reaksiyonlar yetişkinlerden farklıdır. Bunlar ortasında, uyku sorunları, kabuslar, ağlayarak uyanma, huzursuzluk, öfke nöbetleri, oyun isteğinin azalması, bebeksi davranışlar, dikkat bozukluğu, yatak ıslatma üzere ruhsal belirtiler gözlemlenebilir.
Deprem Travmasına Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?
- Kişinin his ve niyetlerini rahatça söz edebilmesi sağlanmalıdır.
- Yakınlarından dayanak alınmalıdır.
- Kişi travma ile ilgili konuşmak istemiyorsa zorlanmamalıdır.
- Travma sonrası dikkat ve odaklanma sıkıntıları olduğundan otomobil kullanmak üzere dikkat gerektiren işlerden erken devirde kaçınmalıdır.
- Çay, kahve üzere gerilimi tetikleyici besinleri fazla tüketmemelidir.
- Psikolojik sorunlar kişinin kendisinde, kişilerarası ve aile ilişkilerinde, iş ve toplumsal yaşantısında bozulmalar yaratıyorsa profesyonel psikiyatrik takviye alınması düşünülmelidir.
Deprem felaketini yaşamış ve yakınlarını kaybetmiş bireylere karşı kesinlikle kullanılmaması gereken cümleler :
- Güçlü ol
- Şanslısın bak kurtuldun
- Haline şükret
- Sakin ol
- Keşke şöyle yapmış olsaydın
- Bu senin kaderin
- En azından hayattasın o denli düşün
(BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı)
