Özkan ÖZGER / İSTANBUL, UKOME’de 26 Ocak 2023’te taksilerde Akıllı Zirve Lambası sistemine geçilme kararı alınarak ‘Boş-Dolu-Rezerve-SOS’ yazılı yeni zirve lambaları zarurî hale getirildi. Kararın üzerinden aylar geçmesine karşın İstanbul‘da sisteme geçen taksi sayısı çok az sayıda. Denetlemelerin yapıldığını belirten İBB Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan, “Akıllı zirve lambaları 31 Mayıs itibariyle zaruridir. Süratlice taksilerin bu sistemlere geçmiş olması gerekiyor” dedi. Geçen yıla nazaran taksicilerden şikayetlerin artığını da belirten Cihan, “2022 yılıyla oransal olarak karşılaştırdığımızda yol ve yolcu seçme şikayeti bize bu sene çok daha fazla gelmiş. Geçen yıl yüzde 47 oranındayken bu sene yüzde 59 oranına kadar çıkmış” diye konuştu.
UKOME’de 26 Ocak 2023’te alınan kararla, taksilerde ‘Akıllı Zirve Lambası’ sistemine geçilmiş, aracın üst kısmındaki zirve lambasında “Boş-dolu-Rezerve-SOS” bilgilerini yansıtacak led ekranlı zirve lambaları zarurî hale getirilmişti. İTaksi ile de entegreli çalışacağı belirtilen ve sürücülerin manuel olarak müdahale edemeyeceği sisteme geçiş için taksilere yaklaşık 5 aylık bir mühlet tanınmıştı. Kararın üzerinden 8 ay geçmesine karşın taksilerin büyük bir kısmının bu sisteme geçiş yapmadığı görüldü. İBB Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan, Mayıs ayı prestijiyle sistemin zarurî hale geldiğini aktardı. Cihan, taksilerle ilgili kontrol ve şikayetler hakkındaki son dataları de açıkladı.
“AĞUSTOS AYINDA 45 BİNİN ÜZERİNDE ŞİKAYET GELDİ; YOL VE YOLCU SEÇME ŞİKAYETİ BİRİNCİ SIRADA”
Cihan, “Öncelikle bir toplu ulaşım kontrol merkezimiz var. Burada taksilerimizi biz 7 gün 24 saat izliyoruz. Bu merkezde yaklaşık 50 bin kamerayla hem toplu taşıma araçlarının içindeki, yani taksilerin içindeki kameralarla bu kontrolleri yedi yirmi dört saat boyunca izleyerek ve takip ederek yapıyoruz. 150 noktada İstanbul‘da sabit kameralarımız var, onun dışında taşınabilir takımlarımız var alanda dolaşan ve kıymetli noktalarda tekrar seyyar takımlar dediğimiz 15 tane aracımız var ve burada da 85 kişilik bir işçiyle bir arada alanda da kontrolleri yapıyoruz. Tabi bu kontrolleri tek başımıza yapmıyoruz hiçbir vakit, emniyetin, öbür kolluk kuvvetleri ile birlikte istişare halinde ve onlarla alana çıkarak birlikte yapıyoruz. Zira kimi hususlarda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin tek başına yetkisi yok. Bize 2022 yılında 80 binin üzerinde şikayet gelmişti, 153 Tahlil Masa’mıza. Bu yıl da şu anda Ağustos ayında yaklaşık 45 binin üzerinde yeniden gelen şikayetler var. Bu şikayet sayısı yıl sonuna kadar büyük ihtimalle 80 bini geçecek üzere görünüyor şu anda. Oranlarına baktığımızda en çok hangi hususlarda şikayetler var; yol ve yolcu seçme şikayeti tekrar birinci sırada. Sonrasında trafik kural ihlalleri var, yolcuya kaba davranılması konusu var. Fazla fiyat alınması, yolcuyu uzak yoldan götürmek üzere sıralanan şikayetler var. 2022 yılıyla oransal olarak karşılaştırdığımızda yol ve yolcu seçme şikayeti bize bu sene çok daha fazla gelmiş. Geçen yıl yüzde 47 oranındayken bu sene yüzde 59 oranına kadar çıkmış. Lakin yolcuya kaba davranma ve fazla fiyat alınması üzere şikayetlerde düşüş olduğu görülüyor. Bu aslında bizim yaptığımız yaptırımlar sonucunda ortaya çıkan bir durum diye düşünüyoruz. Zira artık vatandaşlar telefonlarıyla kaydedip bize iletebiliyorlar ve biz bununla ilgili yaptırımlarımızı süratlice o sürücüye uyguluyoruz ve bunu da toplumsal medyamızdan yayınlıyoruz. Münasebetiyle burada bir farkındalık var bu davranışlar biraz düşmeye başlamış durumda” biçiminde konuştu.
“90 BİN KONTROL YAPILDI 37 BİN 500 YAPTIRIM UYGULANDI”
“Biz toplamda bu yıl içerisinde Ağustos ayına kadar yaklaşık 90 bin sefer kontrol yapmışız” diyen Cihan, “Bunun içerisinde emniyetin, zabıtanın, öteki kolluk ünitelerinin olduğu kontroller bunlar. Toplamda 2023 yılında Ağustos ayına kadar 37 bin 500 adet yaptırım uygulamışız. Sürücü kartlarını iptal etmişiz süresiz olarak ya da süreksiz olarak etmişiz ya da araç bağlaması üzere. Genel sekreter yardımcımız Sayın Buğra Gökçe’nin açıklamasından sonra aslında Taksiciler Esnaf Odası’nın da bir açıklaması oldu. O açıklamada Pazartesi günü taksi fiyatlarını kabul edecekleri ve ayarlamaları yapacaklarına ait bir açıklamaydı. Şayet bu türlü davranılmasaydı bir kontak kapatma hareketi olsaydı örneğin ve bunun sürekliliği olması durumunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kanunlardan gelen birtakım yetkileri kesinlikle var ve bunları kullanmak üzerine de bir çalışma hazırlamıştık. Örneğin Karayolu Toplu Taşıma Kanunu’nda ulaşımın sürekliliğinin sağlanması tarafında kimi hususlar var. Yani bir esnafımız bu ulaşım sürekliliğini sağlamak zorunda, çalışmayı devam ettirmek zorunda. Bu keyfi bir durum değil. Münasebetiyle kanunla korunan vatandaşın ulaşım hakkı kanunu korunan bir düzenleme.” sözlerini kullandı.
“TEPE LAMBASI 31 MAYIS İTİBARİYLE ZORUNLUDUR”
Akıllı zirve lambası sistemiyle ilgili de konuşan İBB Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan “Geçilemedi diye bir şey yok aslında, 31 Mayıs prestijiyle bunun müddeti tamamlandı. Münasebetiyle bu kontroller içerisinde biz taksicilerimize şayet bu sisteme geçmedilerse, onunla ilgili yaptırımları uyguluyoruz. Şöyle yaptırımları uyguluyoruz, bunu tespit ettiğimizde alanda gördüğümüzde buraya davet ediyoruz, şimdiye kadar yaklaşık 3 bin tane aracımızı buraya davet ettik. Bunu tespit ediyoruz ve gerekli yaptırımları uyguluyoruz. Bin 800 tane minibüsten taksiye dönüşümle bildiğiniz üzere 8+1 araçlarımız var ve bu sistemi bu zirve lambası sistemini bu araçlarda öncelikle başlatmıştık. Bu zirve lambasını yapan firmalar yavaş yavaş kendilerini geliştirmeye başladılar. Beş altı tane firma şu anda bu hizmeti sağlıyor. Taksici esnafımız gidip rastgele bir adedini tercih edip buna geçiş yapabiliyorlar. Dönüşümün tamamı şimdi tamamlanmış değil. Birkaç ay içerisinde tamamlanmış olacak. Onunla bir arada bu manada yalnızca zirve lambası değil, içerisindeki müdafaa bariyeri, megafon, gerideki tablet uygulaması üzere uygulamaları takip ediyor, denetim ediyor olacağız. Geçildi, lakin bunu denetleyerek yapabiliriz. Hasebiyle bu kontrollerle birlikte ve firmaların çabalarıyla buna ayak uydurmasıyla bir arada tamamlanmış olacak. Bununla ilgili bir müddet uzatımı almadık ya da onlara, taksici esnafımıza bir müddet uzatımı vermedik. Münasebetiyle süratlice bu taksilerin bu sistemlere geçmiş olması gerekiyor. Akıllı zirve lambaları 31 Mayıs itibariyle zaruridir. Bu sisteme geçilmiştir.” dedi.
“İTAKSİ KONTROL UYGULAMASI OLARAK ŞU ANDA PEK EKSİKSİZ BİR FORMDA ÇALIŞIYOR”
Cihan, “İTaksi aslında artık bir kontrol uygulaması. Biz sistemi 2018 yılından bu yana alınmış bir meclis kararıyla bir arada yani bizden evvelki periyottan başlayan bir meclis kararıyla bir arada artık İTaksi bir seyahat uygulaması değil. Artık, taksicilerimiz biraz bunu ayırmakta zorlanıyorlar. Artık, lisanslı taksi çağırma uygulaması var İstanbul’da, dünyada en çok kullanılan sistemler var. Taksiciler esnaf odasının da örneğin bir tane taksi uygulaması var. Münasebetiyle biz onları lisanslıyoruz. Onları yasal hale getiriyoruz. Bu meclis kararıyla oluşturulmuş birşey. Biz bu sistemin üzerinde bir kontrol sistemi olarak İTaksi’yi artık kurguladık. iTaksi artık bir seyahat uygulaması, yolcu çağırma uygulaması değil. O artık yok, lakin kontrol uygulaması olarak şu anda pek harika bir halde çalışıyor” formunda konuştu.
“TAKSİMETREMİ AÇTIĞIMDA ZİRVE IŞIĞI SÖNÜYOR”
Taksicilerin büyük bir kısmının sisteme geçiş yaptırmadığı görüldü, birtakım taksiciler ise araçlarında iTaksi’nin çalışmadığını sav etti, Taksici Nuri Kaplan, “Yeni otomobillerde bu sistem var ben birkaç şahısta gördüm. Otomobilleri eski olanlar yenilemeyi beklediği için değiştirmiyor, bu sisteme geçmiyor.”dedi. Taksi sürücüsü Bekir Acar, “Şimdi bana o zirve lambasını değiştirtecek, bunun parasını benden alacak. Bunun bana bir yararı yok ki. Otomobilin içinde yolcu varken de bana el kaldırıp durmamı istiyorlar, boşken de. Bunlar hiç tahlil değil. Boş, dolu yazan da var.İTaksi’yi neden kapattılar ‘Taksimetremi açtığım vakit tavan lambası zati sönüyor.Bana tahlil lazım ” dedi. Taksici Bülent Dağlı ise, “Millet, artırımı duydu taksiye binen yok.1 2- 15 sata çalışlıyorsun birşey kalmıyor ki. İTaksi bütün taksilerde bozuk. Çalışıyor bildirim gelmiyor. Mecburî olarak yaptılar 3-4 ay çalıştı ondan sonra çalışmadı” dedi.
