AK Parti Genel Lider Yardımcısı Nurettin Canikli, Millet İttifakı’nın mutabakat metninin iktisat bölümünde ‘Finans Bölümü Politikaları’ başlığı altında yer alan ‘Ziraat Bankası’nı çiftçinin, Halk Bankası’nı esnaf ve KOBİ’lerin bankası yapacağız’ vaadine ait tenkitlerde bulundu.
Canikli eleştirisinde Ziraat Bankası’nın zati bir çiftçi bankası olduğunu belirterek, “Sübvansiyonlu olarak verilen kredilerin tamamı yalnızca Ziraat Bankası tarafından sağlanmaktadır. Ziraat Bankası dışında hiçbir banka çiftçilere dayanaklı kredi vermemektedir. Ayrıyeten Ziraat Bankası, çiftçilerimizin muhtaçlığı olan sübvansiyonlu kredilerin tamamını zati karşılamaktadır. 7’li masanın bu kurnazca vaadini, birinci bakışta çiftçinin ve esnafın lehine olacak bir vaat olduğunu düşünüyorsunuz. Sonuçta Ziraat Bankası, ismi üstünde, tarımla ilgili bir banka ve çiftçinin bankası olması kadar doğal bir şey olamaz diyorsunuz” sözlerini kullandı.
“KREDİLER GERİ ALINACAK ALGISI OLUŞTURULUYOR”
Canikli şöyle devam etti:
“7’li masanın bu vaadi ile güya Ziraat Bankası, finansal kaynaklarının tümünü yalnızca çiftçilere aktaracakmış üzere bir kurgu ile bildiri verilmeye çalışılıyor. Sanki Ziraat Bankası’nın tarım dışı kesimlere verdiği krediler geri alınacak ve çiftçilere aktarılacakmış üzere bir algı oluşturulmaya çalışılıyor. İlk bakışta bu türlü düşünülüyor fakat biraz ayrıntıya girildiğinde hiç de temiz olmayan, gizlenmiş ve finansal sistemimizin bağımsızlığını tehdit eden bir amacın olduğu fark ediliyor ve anlaşılıyor. Bugün itibariyle Ziraat Bankası’nın çiftçilere kullandırdığı nakdi kredi ölçüsü 252 milyar liradır. Tarım dışı kesimlere kullandırdığı nakdi kredi fiyatı ise 701 milyar liradır.”
“ÇİFTÇİNİN MUHTAÇLIĞI ESASEN KARŞILANIYOR”
Ziraat Bankası’nın nakdi kredilerinin yüzde 26.4’ünü tarım kısmına, yüzde 73.6’sını ise tarım dışı dallara aktarıldığını belirten Canikli “Şimdi can alıcı soruya gelelim. Ziraat Bankası, tarım dışı dallara kullandırdığı 701 milyar TL’lik kredinin tamamını yahut büyük kısmını bunlardan alıp tarım bölümüne, yani çiftçilere aktarabilir mi? Bu sorunun yanıtı kocaman bir hayırdır. Çünkü Ziraat Bankası çiftçilerin ziraî üretim ve yatırım için muhtaçlık duydukları ve talep ettikleri kredinin tamamını zati karşılamaktadır. Bir diğer söz ile Ziraat Bankası’nın bugün itibariyle çiftçilere sağladığı 252 milyar liralık nakdi kredi, çiftçilerin muhtaçlık duyduğu kredi ölçü için kâfi olmaktadır. Bu durumda tarım dışına aktarılan 701 milyar liralık kaynak ne olacaktır? 7’li masanın, ‘Ziraat Bankası’nı çiftçinin bankası yapacağız’ halindeki vaadinin gereği olarak, Ziraat Bankası’nın tarım dışı kesime verdiği 701 milyar TL’lik krediyi vadesi geldiğinde yenilemediğini ve tahsil ettiğini varsayalım. Ziraat Bankası yalnızca çiftçinin bankası olacağı ve tarım dışı kesimlere kredi veremeyeceği için bu kredilerin hepsini tahsil etmiş olacaktır” açıklamasında bulundu.
“ANAHTARIN GLOBAL SERMAYEYE TESLİM EDİLMESİ MANASINA GELİYOR”
Tarım kesimin kredi gereksinimi karşılandığı için çiftçinin ek kredi talep etmediğine dikkati çeken Canikli, “Ziraat Bankası elinde kalan 690 milyar liralık kaynağı bir yerlere kredi olarak veremez ve değerlendiremez ise ziyan eder, mali yapısı bozulur, bir mühlet sonra da iflas eder. Bu durumda Ziraat Bankası’nın önünde tek bir seçenek kalmaktadır; Elinde kalan 690 milyar liralık kaynağı mevduat sahiplerine iade etmek. Yani küçülmek. Yani faal büyüklüğünü yüzde 75 oranında azaltmak. Yani para piyasasındaki gücünü büyük oranda kaybetmek. Yani etkisiz bir aktör haline gelmek. Şayet Ziraat Bankası bu halde gücünü kaybederse, buradan doğan boşluk, yabancı sermayeli bankalar dahil özel dal bankaları tarafından doldurulacaktır. Türkiye finansal sistemimizde, global sermayenin ezici ve yıkıcı gücünü dengeleyebilecek ulusal bir finansal güç kalmamış olacaktır. Birinci bakışta masumane gözüken bu vaadin ardında gizlenen amaç, finansal sistemimizin anahtarlarının global sermayeye teslim edilmesi ve finansal sistemimizin dış şoklara karşı muhafazasız hale gelmesidir” sözlerine yer verdi.
Canikli şöyle devam etti:
“Matematiksel 4 süreci bilen bir ilkokul öğrencisi tarafından dahi çarçabuk ulaşılabilecek olan bu sonuç ve tespit ortadayken, 7’li masanın kurmaylarının hala bu vaadi, Ziraat Bankası’nı çiftçinin bankası haline getirmek olarak sunmaya çalışmaları ibret verici bir olaydır. Husus açılmışken Ziraat Bankası’nın bugün itibariyle çiftçinin bankası olduğunu ve son 20 yılda çiftçilere sağlanan sübvansiyonlu kredilerin çok büyük ölçülere ulaştığını gösteren sayıları da paylaşmak istiyorum. 20 yıl evvel sübvansiyonlu kredi kullanan çiftçi sayısı 48 bin iken bugün 1 milyonu aşmıştır. 20 katın üzerinde bir artış meydana gelmiştir. 20 yıl evvel çiftçilerin kullandığı sübvansiyonlu kredi fiyatı 400 milyon TL iken bugün itibariyle 252 milyar TL’yi aşmıştır. 620 katın üzerinde bir artış meydana gelmiştir.”
“ÜRETİM VE İSTİHDAM KAYBI YAŞANACAKTIR”
Ziraat Bankası’nın bugün itibariyle tarım dışı alanda kredi kullandırdığı firma sayısının 315 bin 733 olduğunu lisana getiren Canikli, “7’li masanın bu vaadi gerçekleşirse Ziraat Bankası bu firmalara sağladığı kredilerin tamamını kapatacak ve bu firmaların büyük kısmı mali eza içine girecektir. Buna bağlı olarak büyük boyutta üretim ve istihdam kaybı yaşanacaktır. Emsal bir kıymetlendirme Halk Bankası için de geçerlidir. Bir de Ziraat Bankası’nın iktidarın yandaşlarına kredi vermek için 7’li masanın bu vaadini eleştirdiği biçimindeki akıl dışı argümanlarına da karşılık vermek gerekir. Muhalefetin yandaş olarak tanımladığı firmalara Ziraat Bankası tarafından verilen kredilerin, toplam krediler içindeki hissesi binde 5’in altındadır. Bu krediler, bankacılık kurallarının gerektirdiği teminatlara bağlanmış ve piyasa faiz oranı ile sağlanmış kredilerdir. Bunun yanında Hükümete ve Cumhurbaşkanımıza şiddetle muhalif olan ve muhalefete her türlü etkin takviyesi veren büyük bir sermaye kümesinin Ziraat Bankası’ndan kullandığı kredi ölçüsü, yandaş olarak isimlendirilen firmaların kullandığı kredi toplamından 40 kat daha fazladır. Demek ki Ziraat Bankası hiçbir kimseye yahut firmaya ayrıcalıklı muamelede bulunmamakta, siyasi niyet ve kökenine bakmadan, ticari hayatın gerekleri çerçevesinde fonlama faaliyetini sürdürmektedir. En değerlisi ise bugün Ziraat Bankası’nın çiftçinin ve tarımın bankası olduğu gerçeğidir” sözlerini kullandı.
