TBMM Genel Heyeti, bugün 7’nci Yargı Paketi; ‘İcra İflas Kanunu ve Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Ait Yasa Teklifi’ni görüşmek üzere toplanıyor.
21 farklı kanunda değişiklik öngören yasa teklifi, uyuşturucu ve uyarıcı hususlarla ilgili cezaların artırılması, çocukları hasta olan bayan mahkumların cezasının ertelenmesi, konutlara icra sürecinin hakim kararıyla yapılması, konutta kullanılan ortak eşyanın haczedilmesinin önüne geçilmesi, kira uyuşmazlıklarında arabulucu uygulanmasının mecburî hale getirilmesine ait düzenlemeler öngörüyor.
7. YARGI PAKETİNDE ÖNE ÇIKAN DÜZENLEMELER
İCRA VE İFLAS KANUNUNDA DÜZENLEMELER
Yargı paketiyle; İcra İflas Kanunu’nda değişiklikler yapılıyor. Buna nazaran; konutlarda yapılacak hacizler bakımından; icra müdürünün verdiği haciz kararının lakin ‘hakim onayından geçtikten sonra’ yerine getirilebilmesi sağlanıyor. Aile bireylerine ilişkin şahsî eşyalar ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm mesken eşyaları, haczi caiz olmayan mallar ortasına alınması amaçlanıyor. İcra takibine husus alacağa yetecek ölçüsü aşacak biçimde (taşkın) haciz yapılması açıkça yasaklanıyor. Üzerindeki haciz kalktığı halde yediemin depolarında bulunan malların daha aktif bir biçimde tasfiyesi için düzenleme yapılıyor.
AVUKATLIK VE İSİMLİ YARDIM SİSTEMİNE AİT DÜZENLEMELER
Avukatların ofis kurma masraflarının karşılanması için uygun kredi ve finansmana erişmesini sağlayacak düzenleme yapılıyor. Avukatlık mesleğinin birinci beş yılında, baro aidatı alınmaması sağlanarak mesleğe yeni başlayan avukatlar mali olarak destekleniyor. İsimli yardım ofisinin gelirleri artırılmak suretiyle isimli yardım sisteminin güçlendirilmesi sağlanıyor.
ARABULUCULUĞA AİT DÜZENLEME
Kira alakasından kaynaklanan uyuşmazlıklar (ilamsız icra yoluyla tahliye hariç), iştirakin giderilmesine ait uyuşmazlıklar, kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşu hakkıyla ilgili uyuşmazlıklar, dava koşulu olarak arabuluculuk kapsamına alınıyor. Ticari davalar ve iş kontratından kaynaklanan uyuşmazlıklar bakımından, itirazın iptali, olumsuz tespit ve istirdat davalarının mecburî arabuluculuk kapsamında olduğu açıkça düzenleniyor. Taşınmazın dönemine yahut taşınmaz üzerinde sonlu birebir hak kurulmasına ait uyuşmazlıklar, ihtiyari arabuluculuğa elverişli hale getiriliyor. Arabuluculuğa ait ülkemizin taraf olduğu Singapur Mukavelesi’nin, iç hukukumuza ahenginin sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapılıyor.
Uyuşmazlığın asıl tarafının arabuluculuk süreci ile arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen son tutanak hakkında bilgilendirilmesi konusunda arabulucuya yükümlülük getiriliyor. Ticari uyuşmazlıklar bakımından, taraf avukatları ve arabulucunun birlikte imzaladığı muahede evrakının, ‘icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın’ ilam niteliğinde doküman sayılacağı kabul ediliyor.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda düzenlemeler yapılıyor. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 193’üncü unsurunda değişiklik yapılarak, ‘mahkumiyet’ kararının yanı sıra ‘ceza verilmesine yer olmadığı’ ve ‘güvenlik tedbiri’ kararlarının verilebilmesi için de sanığın sorgusunun yapılması kuralı getiriliyor.
UYUŞTURUCUYLA MÜCADELE
Uyuşturucu unsur kullananlar hakkında uygulanacak tedavi yahut kontrollü hürlük önlemi sürecinin daha faal işletilebilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda; tedavi yahut kontrollü özgürlük önlemlerine ait uzatma müddeti, 1 yıldan 2 yıla çıkarılmakta ve şüphelinin daha uzun müddet tedavi yahut kontrol altında tutulması sağlanıyor. Ayrıyeten, Cumhuriyet Savcısının, erteleme mühleti içinde uyuşturucu unsur kullanıp kullanmadığını tespit etmek için şüpheliyi yılda en az 2 kez ilgili kuruma sevk etmesi mecburî hale getiriliyor. Cumhuriyet Savcısı tarafından kuşkulu hakkında verilen erteleme kararının kolluk ünitelerine bildirilmesi sağlanıyor.
‘Denetimli Hürlük Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişiklikle, uyuşturucu husus bağımlılarına has düzgünleştirme önlemleri geliştiriliyor. TCK’nın ilgili hususu yeterince Cumhuriyet Savcısı tarafından hakkında bu cürümden ötürü kontrollü özgürlük yahut tedavi önlemi verilen şüpheliyle ilgili olarak Kontrollü Hürlük Müdürlüğünce; tedaviye tabi tutulmak, belirlenen programlara katılmak, çocuklarla bir ortada olmayı gerektiren ortamlarda çalışmaktan yasaklanmak, belirlenen yer yahut bölgelere gitmemek, bir bölgede kontrol yahut nezaret altında bulunmak, eğitim kurumuna, eğitim programına yahut mesleksel uğraşlarına ait eğitime devam etmek, belli aktiflikleri yapmaktan yasaklanmak, nezaret altında fiyat karşılığı çalıştırılmak, silah bulunduramamak yahut taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silahları makbuz karşılığında isimli emanete teslim etmek, her türlü taşıtları yahut bunlardan kimilerini kullanamamak ve gerektiğinde makbuz karşılığında şoför evrakını teslim etmek, yükümlülüklerinden en az 3 yahut daha fazlasına karar verilecek.
Uyuşturucu unsur kullanmak cürmünden hükümlü olanlar ile diğer bir cürümden hükümlü olup uyuşturucu unsur bağımlısı olduğu tespit edilen mahkumların ceza infaz kurumunda tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılması zarurî hale getiriliyor. Tedavi ve rehabilitasyon programlarının uygulanacağı müstakil ceza infaz kurumlarının açılabilmesine yahut mevcut ceza infaz kurumlarının bir kısmının bu gaye için tahsis edilmesine imkan tanınıyor. Uyuşturucu kullanmak hatasından ötürü mahkum olup da kontrollü hürlüğe ayrılan mahkumlara, ilaveten tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılma yükümlülüğü getiriliyor. Tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinin bir an evvel hayata geçirilmesi ve yürütülecek hizmetlerin aksamaması için ilgili bakanlıkların bütçesine ödenek aktarılması ve bu konuda işçi görevlendirilmesi istikametinde düzenleme yapılıyor.
Uyuşturucu unsur imal ve ticareti cürmü için görevlendirilen saklı soruşturmacının kamuya açık yerlerde ve işyerlerinde ses yahut manzara kaydı yapabilmesine hakim tarafından müsaade verilebilmesi düzenleniyor. El konulan unsurun uyuşturucu unsur olduğuna dair kesin rapor alındıktan sonra soruşturma basamağında sulh ceza hakimliğince bu hususun müsaderesine ve imhasına karar verilmesi zarurî hale getiriliyor. Böylece soruşturma yahut kovuşturmanın katılaşması beklenmeden uyuşturucu unsurların imhası sağlanmış olacak.
Kaçakçılık hataları, uyuşturucu unsur imal ve ticareti cürmü ve müsaadesiz kenevir ekiminden elde edilen mal varlığı kıymetlerini ihbar edenler ile bu kabahatlerden kaynaklanan mal varlığı bedellerini aklama kabahatini ihbar edenlerin kimliklerinin gizlenmesine yönelik karar getiriliyor.
GÖÇME KAÇAKÇILIĞI CEZALARI ARTACAK
Yargı paketiyle göçmen kaçakçılığına ait düzenlemeler yapılıyor. Göçmen kaçakçılığı hatasıyla daha aktif çaba edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması hedefiyle kabahatin cezasının alt hududu 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor. Göçmen kaçakçılığı cürmü nedeniyle el konulan araç, gereç ve materyalin, ulusal savunma yahut iç güvenlik hizmetleriyle direkt ilgili olması durumunda bunların Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı yahut Kıyı Güvenlik Komutanlığına tahsis edilebilmesine imkan sağlanıyor.
Adli süreçler çerçevesinde ‘yurt dışına çıkamamak’ biçiminde isimli denetim kararı verilen yabancılar hakkında, ilgili valiliğe cumhuriyet başsavcılığı üzerinden bu kararın kaldırılmasını talep etme yetkisi verilmekte ve yönetimin yurt içinde kalmasını tehlikeli gördüğü yabancıların hudut dışı edilmesini sağlamak bakımından hakim kararı alabilmesine imkan tanınıyor.
HASTA VE BAYAN MAHKUMLARA İNFAZ DÜZENLEMESİ
Engellilik sebebiyle bakıma muhtaç yahut ağır bir hastalığa düçar (yakalanmış) 18 yaşını doldurmamış çocuğu olan ve 10 yıldan az mahpus cezasına mahkum edilen bayan mahkumların cezalarının infazının, belli yükümlülükler altında 1 yıla kadar ertelenebilmesine, ertelemenin 6 aylık dönemlerle 2 yıl daha uzatılabilmesine imkan tanınıyor.
Ceza infaz kurumlarında vazife yapan ceza infaz kurumu müdürü, infaz ve muhafaza başmemuru ve infaz ve muhafaza memuru unvanlı işçiden görev malulü sayılanların yakınlarına kamuda istihdam hakkı tanınıyor.
Kamu yahut özel hukuk hukuksal bireyi ayrımı kaldırılarak, tüm hükmî bireylerin, hususta düzenlenen idari yaptırımlar bakımından sorumluluğu kabul edilmesi öngörülüyor.
Ayrıca, Asliye Ticaret Mahkemelerinde tek yargıçla ve kolay yargılama tarzına nazaran görülen uyuşmazlıklara ait mali hudut 500 bin Türk Lirasından 1 milyon Türk lirasına çıkarılıyor.
Öte yandan, çocuk teslimi ve çocukla şahsî münasebet kurulması süreçlerini ‘hafta içi’ gerçekleştirecek uzman yahut öğretmenlere, belge bazlı ödeme yapılması sağlanıyor.